GemeenteBelangen Veendam

In de vorige beschouwing omtrent de Kerstviering 2019 schreef ik dat het altijd weer Kerst wordt.  Uiteraard is dit nu weer het geval.

Toch is het nu wezenlijk anders

 Een jaar geleden zagen we in de media hoe er in China hard en efficiënt gewerkt werd met bulldozers en graafmachines, allemaal voorzien van een eenduidige gele of blauwe of rode  kleur, aan de oprichting van extra ziekenhuizen  vanwege een virus.

We konden toen nog niet vermoeden dat dit de voorbode was van een wereldwijde pandemie veroorzaakt door Covid 19 (het Coronavirus). Na de voorjaarsvakantie in februari 2020 belandden we in Nederland in een besmettingsgolf die vooral werd aangewakkerd door terugkerende wintersporters die onbedoeld en ook deels onwetend het virus bij zich droegen.

Sindsdien hebben we ons woordgebruik verrijkt zien worden met o.a. woorden als:

-lock-down

-pandemie

-Outbreak Management Team

– contactonderzoek

-Corona-app

-R-getal

Nederland belandde in een zeer uitzonderlijke situatie en ging uiteindelijk in een lock-down met sluiting van scholen en andere openbare gelegenheden zoals cafe’s en restaurants.

Richting de zomer werd er, in landelijk perspectief gezien, een stuk verlichting geconstateerd en werden de maatregelen ter beheersing van de pandemie verruimd met meer vrijheden.  Verre vakantiereizen werden weliswaar voor een groot deel geannuleerd en we vierden veel meer dan voorheen in eigen land onze vakantie met steeds die ene belangrijke regel in ons achterhoofd; “Houd anderhalve meter afstand tot elkaar!!” Maar kennelijk was deze verruiming iets teveel van het goede want in de maanden september, oktober en november nam het aantal besmettingen weer flink toe.

Op dit moment van schrijven weten we dat zowel de Kerstdagen als Oud- en Nieuwjaar slechts in heel klein verband gevierd mogen gaan worden en dat het gebruikelijke vuurwerk, met uitzondering van carbid-geknal, ook formeel niet mag worden afgestoken. Dit alles om de ziekenhuiszorg niet te laten overstromen en vooral beheersbaar te houden. 

In Noord-Nederland doen we het voor wat betreft de besmettingsgraad gelukkig relatief beter dan in de rest van Nederland.  

Ook in Veendam zijn we gelukkig niet overspoeld met besmettingen. Hoewel er onder de Veendammers zeker inwoners zijn die de mondkapjes niet willen dragen en die het anderhalf meter afstand houden maar niet onder de knie krijgen, het merendeel past zich prima aan. We gingen allemaal meer digitaal en dat deden we met vallen en opstaan vanuit huis.  En ja, er zijn zorgen over de windmolens en ja er zijn zorgen omtrent de zaken verband houdende met de mijnbouweffecten en ja er zijn zorgen omtrent onze inkomens in deze onzekere tijden.

Hoewel het politieke jaar in Veendam voor Gemeentebelangen vrij overzichtelijk is verlopen, was  het in het dagelijks leven  voor velen een achtbaan met allerlei ongewisheden die over ons uitgestort werden.

Is het toeval dat de Top-2000 versie 2020 een nieuwe nummer 1 heeft?

                               “Roller Coaster” van Danny Vera

Samen met u hopen de GB-ers op, hoe beperkt ook, een fijne Kerst en een goede Jaarwisseling met daarna een nieuw jaar waarin we het corona-virus onder controle zullen gaan krijgen.

Voorzitter,

Als voorbereiding op vergaderingen als deze, lees ik altijd even de stukken van een jaar geleden. Het geeft een mooi tijdsbeeld van ontwikkelingen en voortgang. Hebben we gedaan wat we ons hadden voorgenomen? Zijn er positieve of juist negatieve ontwikkelingen?

Voorzitter,

Het contrast met de wereld van een jaar geleden kan haast niet groter zijn. Corona of Covid, we hadden er nog niet van gehoord. Geen idee wat ons te wachten stond. En nu zitten we er, helaas, voor de 2^e keer midden in. Een ongekende pandemie die zijn weerslag heeft in alles wat wij doen.

Maar ook in deze tijden gaan zaken gelukkig wel door. Weliswaar in aangepaste vorm, zoals deze digitale vergadering, maar ze gaan door. En daarom willen we stilstaan bij het feit dat vandaag ook weer een najaarsrapportage en begroting voor ons ligt. Waarin wordt beschreven wat er is gedaan en wat wij willen doen. Want het werk van de gemeente gaat door! Daarom dank aan iedereen die op zijn of haar wijze hieraan weer een bijdrage levert. Of het nu om het verstrekken van een paspoort gaat, het behandelen van een WMO aanvraag, het onderhouden van onze plantsoenen of het ophalen van het vuilnis, het werk gaat door ! 

Ook ons werk als raadsleden gaat door. Wij controleren,  stellen kaders en treden op als volksvertegenwoordigers. Vooral dat laatste is lastiger als je niet meer fysiek kunt afspreken, maar ook daar vinden we nieuwe digitale wegen van contact. We moeten er met elkaar het beste van maken.

Voorzitter,

De najaarsrapportage 2020 laat een positief  resultaat zien. Een positief resultaat dat een beetje ondergesneeuwd lijkt te worden door het minder rooskleurige meerjarenbeeld in de begroting. Het verdient in deze tijd echt wel een compliment!  Maar ook in dit lopende jaar zullen we de omvang van de gevolgen van de Corona crisis waarschijnlijk pas later compleet hebben. De gemeente heeft waar mogelijk ondernemers en inwoners zoveel mogelijk gesteund, ook financieel. Daarvoor is vanuit het Rijk al een bedrag aan geld binnengekomen. Of dit toereikend is zal moeten blijken. Wij zijn benieuwd naar de inschatting van uw College in deze. We zijn ook  benieuwd wat uw beeld is van de situatie in Veendam en hoe ondernemend Veendam geraakt is door deze crisis.

Voorzitter,

De meerjarenbegroting laat een somberder beeld zien. We zullen helaas wederom moeten bezuinigen om de begroting rond te krijgen. En dat is niet de eerste keer. De rek is er inmiddels wel uit. Na jaar op jaar al bezuinigd te hebben. De kaasschaaf is niet meer nodig, de kaas is op. Bezuinigingen gaan ingrijpen in zaken die ons allemaal raken. Er moeten offers gebracht worden en pijnlijke keuzes gemaakt . Toch prijzen we onszelf nog enigszins gelukkig dat we door een jarenlang solide  financieel beleid keuzes kunnen maken en reserves hebben waarmee we noodzakelijke investeringen kunnen blijven doen. We hoeven de sleutel nog niet in te leveren op het provinciehuis. Maar we steunen andere gemeenten in hun oproep aan het Rijk om meer budget beschikbaar te stellen voor bijvoorbeeld de jeugdzorg en sociale werkvoorziening. De meest kwetsbaren in onze samenleving moeten beschermd worden en mogen niet de dupe worden van deze bezuinigingen.

Natuurlijk moeten we continue ook zelf blijven kijken hoe we zorg beter en efficiënter kunnen organiseren om zo kosten te besparen. Maar het Rijk moet ook erkennen dat gemeenten hier echt meer financiële ondersteuning nodig hebben. Uit de omvang van de steunpakketten die beschikbaar zijn gesteld in deze Corona crisis, de spreekwoordelijke diepte van de zakken van onze minister van financiële zaken, blijkt dat het hier ook gaat om politieke wil en keuzes. Als het moet, kan het wel! Met de 3.4 miljard steun voor de KLM in het gemeentefonds, zou de vlag op elk gemeentehuis in dit land uitgaan. Zouden zwembaden en bibliotheken open kunnen blijven, zou zorg geborgd kunnen worden, scholen en huizen gebouwd en het gras weer vaker gemaaid.  Toch moet ook gezegd worden dat we respect hebben voor de wijze waarop onze regering deze crisis aanpakt en niets af willen doen aan de steun die gegeven is om onze economie draaiende te houden.

Voorzitter,

Wat kunnen we op dit moment zeggen over de begroting voor 2021 en komende jaren? Wat kunnen we nog? Wat is onze financiële ruimte? Hoe maken we onze ambities waar? En wat zijn dan die ambities?

Voor GemeenteBelangen zijn dat de volgende:

1. We willen voorzieningen op peil houden. Sport, cultuur, educatie, buurthuizen, kortom alles wat van een samenleving een samenleving maakt. Bezuinigingen hierop willen we zoveel mogelijk vermijden.
2. We willen de fysieke leefomgeving op peil houden. Oftewel het grijs, groen en blauw. Dit is zo bepalend voor het leef- en woongenot van onze inwoners dat hier structureel in geïnvesteerd moet worden.
3. Wel moeten we realistische verwachtingen  hebben van het onderhoudspeil en kijken hoe we ook hier kritisch op kosten kunnen letten. Steeds vaker horen we problemen met het onderhoud van onze watergangen en vijvers. We vragen ons af of structureel onderhoud daar uiteindelijk niet tot een besparing kan leiden. We zien dit graag verder uitgewerkt.
4. Verder willen wij de werkgelegenheid blijven stimuleren door bedrijvigheid onze kant op te halen. De komst van de McDonalds is een mooi voorbeeld hiervan. We horen graag hoe uw College de economische toekomst tegemoet ziet en wat hierin de rol van de treinverbinding met Stadskanaal en eventueel Emmen en Duitsland zou kunnen betekenen. Wij spreken de wens uit dat bij die verbinding ook een treinstation in Wildervank zal worden gerealiseerd.
5. We willen zorg voor iedereen bereikbaar houden. De zorg staat onder druk en de jeugdzorg in het bijzonder. De huidige omstandigheden zullen hier geen positief effect op hebben. We kunnen in Den Haag niet genoeg benadrukken hoe nijpend deze situatie is. Maar ondertussen moeten we ook zelf waar mogelijk slimmer (samen) werken om kosten te besparen. We horen graag van uw College hoe zij dit vorm wil geven de komende jaren.
6. En tot slot spreken wij toch de hoop uit dat we kunnen blijven investeren in zaken die belangrijk zijn in onze samenleving. We zien momenteel een grote investering vorm krijgen: de bouw van het LSP. Het is mooi om te zien en nog mooier om te realiseren dat we door deze investering in school en sport de toekomst van generaties Veendammers op een postieve manier kunnen beïnvloeden. Want die toekomst is somber gekleurd op de zogenaamde kansenkaarten die onlangs verschenen in de media.

Wij willen kinderen in Veendam op deze wijze de beste kansen geven op een goede toekomst, het kan niet genoeg gezegd worden. Een goede opleiding, een gezond lichaam, dat zijn de beste voorwaarden om niet in een kansloze positie te belanden. Er wordt veel aandacht gevraagd voor armoede. De beste remedie is echter deze te voorkomen!

Voorzitter,

Veendam is een sterk schip gebleken met een goede bemanning.  We hoeven geen speedboot te zijn zoals in een naburige gemeente wordt geroepen. Wij houden liever iedereen aan boord, willen geen drenkelingen maken en stevig koers zetten naar een een nieuwe, kansrijke horizon. Ondanks alles blijven wij optimistisch en hebben wij vertrouwen in uw College, onszelf en de veendammer samenleving om met elkaar die toekomst tegemoet te gaan.

Naar het zich nu laat aanzien kan de gemeente Veendam het begrotingsjaar 2020 afsluiten met een voorzichtig positief saldo van ruim 300.000,- . Daar zijn we als fractie best tevreden mee, gelet op alle kommer en kwel die we van andere gemeenten inzake hun financiën kunnen vernemen.

Voor wat betreft de gemeentelijke begroting voor het jaar 2021 zijn de vooruitzichten een stuk zorgelijker en zullen we genoodzaakt zijn een aantal stevige ingrepen te doen plaatsvinden om onze begroting sluitend te krijgen. Hoewel we, mede geïnitieerd door GB, de afgelopen jaren in onze gemeente een degelijke financiële koers hebben gevaren waarin zeker een aantal bezuinigingen structureel is doorgevoerd, ontkomen we er niet aan om voor het komende jaar de koers bij te stellen met over de gehele gemeentelijke begroting een aantal stevige ingrepen. Hoewel de oorzaak van deze minder gunstige omstandigheden in het geheel voor rekening komen van de landelijke overheid, leeft binnen GB niet het idee om voor de extra bezuinigingsopgave weg te lopen. We nemen hoe dan ook de politieke verantwoording voor onze rekening en we willen er het beste van maken.

Wat zijn dan de aspecten die iedere gemeente vanuit Den Haag voor de kiezen krijgt?

We gaan proberen het een en ander te duiden.

Allereerst zijn we een aantal jaren geleden geconfronteerd met de Participatiewet die terecht met zich meebracht dat de bemensing van de Sociale Werkplaatsen, zoals WEDEKA, zou moeten veranderen en veel meer geënt zou moeten zijn op het streven om zoveel mogelijk deelnemers terug te laten vloeien naar het normale bedrijfsleven met als stok achter de deur de structurele verlaging van de bijdrage per werkplek vanuit het Rijk. Voor een gemeente als Veendam is dat een heftig gegeven, dit vanwege het feit dat we relatief veel deelnemers werkzaam zien in de Sociale Werkplaats en derhalve een bezuiniging door Den Haag relatief extra zwaar gaan voelen.

Voorts zien we dat de gevolgen van de overheveling van Jeugdzorg en WMO naar de gemeenten met daarbij een financiering vanuit het Rijk die met een kwart is verlaagd; dit met de onderbouwing dat gemeenten dit veel efficiënter kunnen organiseren… De factor Jeugdzorg speelt zeker ook in onze gemeente een heftige rol en loopt qua financiering zeker niet parallel met de door het Rijk beschikbaar gestelde voorzieningen. En aan de noodrem trekken heeft geen wettelijk kader, omdat een zorgvraag niet geweigerd mag worden.

De grote gemeenten in ons land dringen aan op een herverdeling van het Gemeentefonds; hiermee bedoelen de grotere gemeenten dat de bijdrage voor de kleinere gemeenten naar beneden zal moeten worden bijgesteld, waarmee de grotere gemeenten meteen zich de ontstane financiële ruimte toe kunnen eigenen….want zij zijn groter en hebben grotere problemen….

De onkosten die verband houden met de Corona-maatregelen en die de gemeente Veendam zeker voor de kiezen krijgt zijn nog niet mee te nemen in de begroting van komend jaar, omdat we deze onkosten nog niet in kaart hebben en we ook nog niet weten welk deel van de gemaakte onkosten door het Rijk zal worden vergoed.

Op de raadsvergadering van 9 november aanstaande staat de begroting voor 2021 centraal en zal GB met het merendeel van de door ons college voorgenomen bezuinigen met de nodige pijn gaan instemmen.

Vanavond zal GB in de gemeenteraadsvergadering van 28 september 2020 een oordeel moeten geven inzake het door onze provinciebestuurders voorgelegde Regionale Energie Strategie; ook wel RES genoemd. Deze RES, die door ons provinciebestuur voor onze provincie is opgesteld,  is de resultante van het door de landelijke overheid uitgerolde beleid om een stevige aanpak te bewerkstelligen van de reductie van CO2- en Stikstof-uitstoot in ons land. Dit beleid met als doel om de uitstoot van CO2 en Stikstof te verminderen en de energievoorziening in ons land van een veel duurzamer karakter te laten zijn juicht GB van harte toe.

Om deze plannen te realiseren is ons land opgedeeld in energie-regio’s die de voorgestelde RES-plannen zullen moeten omarmen.  De voorgestelde plannen zoals die door onze provincie in deze RES zijn geformuleerd zijn van toepassing op onze RES-regio, zijnde de provincie Groningen. Het is de bedoeling dat iedere afzonderlijke gemeente al dan niet instemt met de door onze provincie opgestelde strategie.  Echter, er zijn, los van de goede intenties,  zoals altijd wel een aantal kanttekeningen op te maken bij het gezamenlijke streven naar een meer duurzame samenleving met een energieopwekking die zogenaamd fossiel-arm of zelfs fossiel-vrij is.

Onze landelijke overheid streeft naar een alternatieve opwekking van energie ter grootte van 35 TWH. Een en ander landelijk te verdelen over de diverse regio’s in ons land. Bij een eerlijke verdeling zou dit voor de provincie Groningen een opbrengst betekenen van 1,17 TWH. Echter, met de huidige stand van zaken in onze provincie van energieproducerende windparken en zonneweides is de opbrengst momenteel 4.0 TWH, die voor een behoorlijk deel voor rekening komt van in Veendam opgewekte energie.

 De concept RES bestudeerd hebbende moet de GB-fractie helaas concluderen dat er van een evenredige verdeling van aanleveren van alternatief opgewekte energie geen sprake is. Sterker nog, we worden inmiddels ook geconfronteerd met het zogenaamde provinciale bod dat voorgelegd wordt van 5.7 Twh.  Een bod ver boven dat wat van ons op basis van een gelijkwaardige verdeling verwacht mag worden. En het is duidelijk dat de ambities op het provinciehuis zelfs oplopen naar een bod van 7 Twh. Kijkend naar wat wij binnen onze gemeente nog kunnen realiseren is het voor ons duidelijk dat wij aan zowel 5.7 als 7 twh geen bijdrage kunnen en willen leveren. Simpelweg omdat hiervoor geen ruimte is en het de leefbaarheid in onze gemeente ernstig nadelig zou beïnvloeden.

Inmiddels zijn we getuige van de ontwikkeling van windpark N33. Behalve de horizonvervuiling die ook zeker een emotionele waarde heeft, staan wij aan de vooravond van slagschaduw, trillingen en laag frequent geluid waarvan de consequenties voor leefbaarheid en gezondheid de komende jaren duidelijk zullen worden. In het DvhN stond afgelopen zaterdag nog een interessant artikel over de gevolgen van LFG;  de waarschuwingen zijn niet hoopgevend.

In september 2019 hebben we de volgende zorgen geuit:

1. Van meet af aan worden er maar 2 smaken geserveerd: wind- en zonneparken op land. Verdere discussie bleek onmogelijk. Nog steeds zijn wij van mening dat een energietransitie zich verder uitstrekt dan de komende tien jaar. Daarom  verwachten wij een open discussie over alle vormen van energie, zonder vooringenomen standpunten. Daaronder vallen ook de ontwikkeling van waterstof, synthetisch gas, gas uit het buitenland en wind en zon op zee. De ontwikkelingen gaan snel en verdienen onderzoek.  Ze dienen beschouwd te worden als reëel alternatief voor wind en zon op land, zeker voor de middel lange en langere termijn, ook na 2030. Het labelen als onderzoeksvraag is wat ons betreft veel te vrijblijvend en geeft geen besef van de urgentie en noodzaak van het onderzoeken van deze alternatieven.

Nog steeds zien wij geen duidelijke randvoorwaarden.

Wat ons betreft moet er een overgang komen naar andere energievormen die:

1. Haalbaar zijn, de techniek dient voorhanden te zijn
2. Betrouwbaar en toekomstbestendig te zijn; nieuwe bronnen moeten ook leveringszeker zijn
3. Betaalbaar zijn; alle alternatieven, zoals de door de VNG gepropageerde warmtenetten, zijn ontzettend kostbaar. Hoe gaan huiseigenaren dat betalen? Met gebouwgebonden leningen zoals voorgesteld? Dat dit betaalt kan worden uit de besparing op de energierekening is een sprookje. Zeker als je in ogenschouw neemt dat die voor het overgrote deel uit belastingen bestaat.
4. Moet draagvlak genieten; hoe dit draagvlak wordt gedefinieerd is volstrekt onduidelijk.

Voor GB is het een absolute voorwaarde dat van tevoren duidelijke afspraken over het meten van draagvlak worden gemaakt En dat bovendien de definitie helder is, wanneer is er wel of geen sprake is van draagvlak? Teveel wordt draagvlak als een containerbegrip gebruikt om de publieke opinie zoet te houden zonder dat er daadwerkelijk  inhoud aan wordt gegeven.

• Verder dient het onderwerp lokaal eigendom verder uitgewerkt te worden. Het kan niet zo zijn dat de lusten voor de ontwikkelaars, de lasten voor onze inwoners betekenen. De huidige landelijke regeling is volstrekt ontoereikend. Wij verwachten daar provinciaal een duidelijk alternatief en een initiatief richting Den Haag om dit beter te regelen. Wij zien echter geen enkel initiatief hiertoe en betreuren dat.
• Mijn fractie vond het essentieel dat in het verdere proces van de RES de inwoners van Veendam actief betrokken zouden worden en verwachtte van het College voorstellen hiervoor.

We weten allemaal dat Corona roet in het eten heeft gegooid en op dit moment weer volop doet. Toch willen wij het College oproepen om dan met de middelen die er wel zijn te werken aan meer voorlichting en consultatie richting inwoners.

Wij maken ons in deze fase nog steeds grote zorgen over de juridische implicaties van deze stap en het vervolgproces. Het stuk van professor Elzinga destijds te vinden bij de ingekomen stukken,  onderschrijft deze zorg.  Hij spreekt van de verplicht vrijwillige samenwerking. Hij schetst op basis van gelijksoortige processen in het verleden bij o.a.  de RUD en Veiligheidsregio hoe aanvankelijk vrijblijvende samenwerkingsverbanden onder druk van de rijksoverheid toch dwingend gaan werken. Laten we daarom niet opnieuw die fout maken. We kennen inmiddels de doorzettingsmacht van provincie en rijk in de vorm van crisis en herstelwet of rijkscoordinatie regeling en de dwingende vorm van Gemeenschappelijke Regelingen. Nu bij deze 2^e stap, de concept RES, zien wij dat onze zorgen niet zijn afgenomen. Sterker nog, ze zijn toegenomen. We dreigen in de ons allen bekende politieke fuik te zwemmen waarbij we ongemerkt het “point of no return” passeren. En waarbij instemmen met weliswaar een concept RES, in het vervolg verregaande consequenties blijkt te hebben. Daarom is het wat mijn fractie betreft nu tijd om een pas op de plaats te maken. Om in deze fase een duidelijk signaal af te geven en op te roepen om te komen met een beter voorstel dat recht doet aan de zorgen die wij en andere gemeenten geuit hebben. Want het is belangrijk te vermelden dat er inmiddels al 4 gemeente zijn die niet instemmen met deze concept RES. Van de zo gewenste en als voorwaarde opgenomen unanimiteit is inmiddels geen sprake meer. De concept RES zoals die voorligt zal niet namens de gezamenlijke gemeenten en provincie verzonden kunnen worden.

Gemeentebelangen zal in ieder geval een motie indienen die een waarborg kan vormen om de discussie inzake deze energietransitie vanuit alle invalshoeken te beschouwen en deze invalshoeken te toetsen op haalbaarheid voor de inwoners van onze provincie in het algemeen en die van Veendam in het bijzonder.

Graag nemen we u mee in de ontwikkelingen van de vergunningsaanvraag van het nieuwe Winningsplan van de Nedmag waarover we u ook al eerder hebben bericht.

Tijdens de afgelopen raadsvergadering van 31 augustus is de door de gemeente Veendam in te dienen zienswijze op het betreffende Winningsplan compleet gemaakt met een aantal toevoegingen op de eerdere voorlopige zienswijze zoals die in de raadsvergadering van maandag 29 juni is aan de orde is geweest. Hoewel de zienswijze, compleet met aanvullingen, niet unaniem wordt gedragen is de conclusie gerechtvaardigd dat er een brede raadsmeerderheid zich in deze formulering kan vinden.

Hetzelfde geldt voor onze fractie; hoewel niet unaniem, is er binnen onze fractie ook een breed gedragen instemming met de uiteindelijke geformuleerde zienswijze. Vooral de door het SodM geformuleerde technische onderbouwingen van plannen,  zoals deze zijn verwoord in het Winningsplan,  zijn voor de fractie van GemeenteBelangen van groot belang geweest in haar standpuntbepaling.

Samenvattend is er binnen onze fractie nadrukkelijk bij meerderheid uitgesproken dat onder strikte voorwaarden Nedmag door kan gaan met ontwikkeling van een nieuwe winningslokatie en dat de huidige winningslokatie zo snel als mogelijk wordt afgebouwd voor zover dit technisch mogelijk is. (Uiterlijk 2027) Onze fractie maakt zich zeker zorgen over de ontstane situatie verband houdende met de calamiteit in april 2018, waarbij in een zgn. cavernedak een scheur is ontstaan waardoor er een grote hoeveelheid pekel vermengd met diesel in de ondergrond is verdwenen. De gevolgen van deze lekkage zijn tot op dit moment onduidelijk.

Onder strikte voorwaarden verstaan we in dit geval een constante monitoring van zowel de bodemdaling enerzijds als ook de ontwikkelingen die ondergronds plaatsvinden. We kunnen ons vinden in het advies van het SodM welke hierover is gepubliceerd, waarbij gesteld wordt dat door aanpassingen binnen de winnigstechniek het evt. ontstaan van een tweede calamiteit zeer onwaarschijnlijk is.

Van meet af aan heeft onze fractie gehamerd om de zogenaamde omgekeerde bewijslast te hanteren in geval van schade aan gebouwen en opstallen van de bewoners in het winningsgebied. We maken ons zorgen om de eerder gemelde schades in het zoutwinningsgebied die na onderzoek door de Nedmag categorisch worden afgeleid van een eventuele verantwoordelijkheid. Derhalve hebben we aangedrongen op het instellen van een onafhankelijk schadefonds welke voorafgaande aan een eventuele vergunningverlening gerealiseerd zou moeten zijn. Dit om evt. schadeafhandeling voor onze bewoners een stuk gemakkelijker te maken. Een schadefonds waarbij de schade centraal staat en niet de vraag welke mijnbouwactiviteit ten grondslag ligt aan de eventueel ontstane schade.

We beseffen ons terdege dat de inbreng van een zienswijze niet hetzelfde karakter heeft als de inbreng vanuit een eventuele beslissingsbevoegdheid. Mat andere woorden, het is zeer de vraag of de genoemde adviezen in de zienswijze zullen worden opgevolgd door het ministerie van EZK. Op dit moment is de minister aan zet om een definitief besluit te nemen op het voorgenomen Winningsplan welke wij in het najaar tegemoet zullen kunnen zien.

Ons plan om onze nieuwe lijfspreuk “ met GB aan de bak “ aan de slag te gaan werd door de Corona-perikelen ernstig verstoord. De beperkende maatregelen die hiermee nog steeds gepaard gaan waren te ingrijpend om de kerngedachte achter onze actie, namelijk het nader  in gesprek gaan met de Veendammers,  in praktijk te brengen.

Inmiddels zijn we in de zomerperiode aangeland en kunnen we ons in onze samenleving wat gemakkelijker bewegen vanwege de versoepelingen. Enkele weken geleden zijn we op visite in de van Petegemstraat geweest om de situatie van de speelgelegenheid voor kinderen ter plekke in ogenschouw te nemen. We gaan proberen hier in de loop van dit jaar nader op terug te komen.

Zaterdag 4 juli zal in het teken staan van onze tweede “GB aan de Bak”-dag en gaan we de winkeliers in het Centrum een hart onder de riem steken met een heuse bos bloemen in de ons bekende geel-zwarte kleurstelling. Veel mensen hebben het in de Corona-tijd lastig en worden geconfronteerd met o.a. salaris-vermindering, geen verlenging van arbeidscontracten of het later ontvangen van vakantiegelden.  Of hebben als bewoner van een zorginstelling al weken bijna geen bezoek kunnen ontvangen vanwege de strenge regelgeving als gevolg van besmettingsgevaar. We zouden bij velen kunnen aankloppen voor het overhandigen van een bloemetje in deze tijd.

De winkeliers in ons centrum hebben ook de nodige zorgen op hun bordje gekregen in de afgelopen maanden. Derhalve gaan we met deze “GB aan de Bak” onze centrumwinkeliers een beetje in het zonnetje zetten. De zomer is begonnen en samen met een bos bloemen hopen we de winkeliers met deze oppepper een beetje tegemoet te komen in deze nog steeds ingewikkelde tijd.

Het jaar 2020 verloopt tot dusver zeer bijzonder en de meeste Veendammers improviseren er noodgedwongen driftig op los om de beslommeringen van Corona het hoofd te bieden. Veel thuiswerken en anders (minder uitbundig) met elkaar omgaan in deze tijd was/is het devies.  Tot dusver is ons dat als Noord Nederlanders aardig gelukt. De anderhalve meter is voor ons Noordelingen geen groot probleem; onze volksaard past zich daar redelijk goed bij aan en maakt dat de mate van besmettingen in onze regio beduidend laag te noemen is.

Ook in de gemeentepolitiek van Veendam zijn we met de digitale billen bloot gegaan om met video-vergaderen de voortgang van het gemeenteraadswerk met vallen en opstaan vorm te geven. Zowel binnen onze fractie als met de gemeenteraad hebben we geprobeerd om de lopende zaken zo goed mogelijk te laten plaatsvinden. Met onze fractie zijn we recent weer fysiek samen geweest en dat was een verademing vergeleken met de voorgaande toch enigszins bekrompen periode.

We hebben niet stil gezeten zoals hier en daar wellicht gedacht werd. Zo heeft de gemeenteraad  ingestemd met een aanpassing van het bestemmingsplan bestemd voor de realisatie van het Sport-Leerpark waarmee na de vakantie een start wordt gemaakt met de voorbereidende bouwwerkzaamheden.  Ook heeft de gemeenteraad ingestemd met de ontvlechting van de Komanjie, waarmee de weg naar een volledig zelfstandig opererende gemeente Veendam open ligt. Beide met unanieme instemming van de GB-fractie.

Momenteel ligt het “Ontwerp Besluit Winningsplan Nedmag” ter inzage alwaar de gemeenteraad samen met het college uiterlijk begin september een zienswijze op zal gaan indienen.  Een beladen vraagstuk waar ook binnen onze fractie op dit moment daar waar het gaat om de voortzetting van de winningsactiviteiten geen eenduidige visie gedeeld wordt; maar waar we het volledig eens zijn daar waar het gaat om de afhandeling van eventueel ontstane schade die aan de gebouwen in het gebied is ontstaan.

De door GemeenteBelangen ingediende motie om het Gemeentefonds niet negatief te laten uitvallen voor kleinere gemeenten zoals Veendam, is unaniem aangenomen. (Veel kleinere gemeenten hebben hiertegen geageerd.)

Ook gaan we ons in de herfst nader buigen over de zgn. Energie Transitie. Wat kunnen we als gemeente in de volle breedte doen om meer schone energie te gebruiken en minder vervuilende. GemeenteBelangen Veendam is vooral voorstander van het realiseren van verstandige,  haalbare en betaalbare oplossingen.

Recent en ook in de nabij maanden zult u ons weer vaker kunnen ontmoeten met onze GB aan de Bak-campagne. Het contact met de inwoners is ons een groot goed en daar willen we zeker iets voor doen. Naast het feit dat u van ons zult blijven horen, horen we ook graag uw inbreng. U bent meer dan welkom om prangende zaken met ons te delen. Graag tot binnenkort.

GemeenteBelangen Veendam wenst u in ieder geval een goede zomer toe. Een zomer die vast een zeker anders zal zijn dan wat we gewend waren de afgelopen jaren.

Probeer hoe dan ook te genieten en blijf vooral gezond!

Tijdens de raadsvergadering van 29 juni 2020 stond het indienen van een voorlopige zienswijze door de gemeenteraad en het college ter discussie. Onze fractie is weliswaar niet unaniem maar wel in ruime meerderheid akkoord met bijgaand ingediende voorstel.

Ontwerp instemmingsbesluit winningsplan Nedmag – 29 juni 2020

Voorzitter,

Ons wordt een concept zienswijze aangeboden op het ontwerp-instemmingsbesluit op het winningsplan van Nedmag. Een concept omdat een definitieve zienswijze in de eerste week van september zal worden ingediend. En dat is belangrijk omdat we in de beginfase zitten van het zienswijze proces en wij het van groot belang vinden dat dit proces en de zienswijzen van onze inwoners meegenomen wordt in de definitieve zienswijze van gemeente en raad. Morgen zullen we daarom ook de inloopbijeenkomsten van het ministerie van EZK bezoeken in van Beresteyn.

De zoutwinning zorgt voor verdeelde reacties binnen onze gemeente. Dicht bij het winningsgebied is sprake van een forse bodemdaling en wat verder van het winningsgebied zien we hiervan ook de gevolgen. De bodemdaling is forser dan gedacht en veroorzaakt noodzakelijke aanpassingen in het waterpeilbeheer in het gebied rondom Veendam. Er is een grote groep aanwonenden die schade heeft geconstateerd aan hun woningen en de zoutwinning hier als al dan niet mede veroorzaker van zien. Zo heeft de positieve kant van werkgelegenheid en de innovatieve toepassingen die het magnesiumzout met zich meebrengt ook een negatieve kant voor deze inwoners in de vorm van schade en overlast. Het incident met het weglekken van dieselolie in onze diepe ondergrond geeft ook het gevaar voor ons milieu weer, waarbij we slechts kunnen gissen hoe en wanneer dit zich openbaart.

Uitgebreid onderzoek van de TU Delft heeft aangetoond dat schade niet het direct gevolg is van één mijnbouwactiviteit, maar dat een opeenstapeling van mijnbouwactiviteiten en waterpeilbeheer bij elkaar wel degelijk schade tot gevolg kunnen hebben. Een gevel die op spanning staat als gevolg van bodemdaling heeft maar een klein tikje nodig als gevolg van een kleinere beving in het Annerveenscheveld om te gaan scheuren. We hebben dan 2 objectief meetbare en waarneembare situaties: bodemdaling en beving. Maar helaas wordt voor het gevolg, namelijk de schade, door geen van de betrokken partijen verantwoordelijkheid genomen.

En dat is nu juist de situatie waar wij vanaf willen. Dat is de situatie waarin wij onze inwoners moeten bijstaan en ondersteunen door aan te dringen op de omkering van de bewijslast en een eerlijke vergoeding van de schade door een onafhankelijk schadefonds. Wij zouden in de zienswijze de conclusie van de TU Delft daarom nadrukkelijker genoemd willen hebben. Tevens willen wij ook bij een landelijk schadeloket graag aandacht voor de problematiek van de gestapelde mijnbouw. Ons maakt het niet uit door wie of hoe de schade vergoed wordt, als het maar vergoed wordt! Inwoners hebben het kastje en de muur inmiddels genoeg gezien, zij willen het probleem opgelost hebben.

Wij zijn verheugd over de volgende zin uit de zienswijze: “In onze zienswijze geven wij prioriteit aan de veiligheid voor onze inwoners en hebben oog voor het maatschappelijk belang van een bedrijf als Nedmag in onze regio”.

Hiermee geeft u wat ons betreft de prioriteit van onze gemeente goed weer. Wij verwachten dat alle acties vanuit deze gemeente volgens dit principe zullen verlopen. Het vertrouwen bij een deel van onze inwoners is weg. Onze overheid heeft ook niet bepaald een goede track-record, kijkend naar het bevingsleed en de afhandeling daarvan in onze provincie.

Voorzitter,

De winningsproblematiek heeft ook binnen onze fractie geleid tot veel discussie. Ook binnen onze fractie ervaren mensen de directe en indirecte gevolgen van de zoutwinning. Makkelijke oplossingen zijn er niet. Maar dit is een kans om het beter te doen, het moet ook beter. We gaan luisteren naar onze inwoners en gaan graag in september met u in gesprek over de definitieve zienswijze.

Tijdens de raadsvergadering van 29 juni 2020 bracht onze fractievoorzitter Christel Knot bijgaande algemene beschouwing voor het voetlicht.

Voorzitter,

Wat een bijzondere manier om deze algemene beschouwingen te mogen uitspreken. Niet in de raadszaal, niet tegenover de collega raadsleden en publiek,  maar tegen een scherm. Het is voor dit moment het nieuwe normaal geworden. En hoe fijn het ook is, dat met aanpassingen, het democratisch proces en de besluitvorming doorgang kan vinden. We missen toch het echte contact met elkaar. We missen het echte debat. Daarom zijn wij dankbaar voor de mogelijkheden van dit moment, maar hopen wij toch na de zomer weer fysiek te kunnen vergaderen op een locatie die daarvoor geschikt is. Wij willen u dan ook met klem verzoeken de mogelijkheden hiervoor te onderzoeken.

We kijken vandaag terug op het jaar 2019 middels de jaarstukken en krijgen een doorkijkje voor het jaar 2020 in de vorm van de voorjaarsnota. Dank voor al het werk dat hiervoor weer geleverd is en wat geresulteerd heeft in 2 overzichtelijke stukken. We constateren dat de financiële druk groot is, maar zijn desondanks trots op het behaalde resultaat. Een tekort is in deze tijd haast niet te vermijden, maar het tekort is alleszins binnen de perken. Kijkend naar heringedeelde gemeenten om ons heen is het uitzonderlijk klein te noemen. En gezien de tekorten in de zorg en de jeugdzorg, die opliepen naar meer dan 3 miljoen euro, is het zelfs netjes. Ondanks alle financiële druk blikken we terug op een jaar waarin wij als gemeente wederom hebben kunnen investeren in de veendammer samenleving. En daar zijn wij bijzonder trots op! Zo kunnen we terugblikken op de renovatie van het Raadhuis en Veenlustplein en de Passage. Heringericht met groen, terrassen, een fontein en speeltoestellen. Een groot succes, zeker de waterpartij zorgt bij de kleinste veendammers voor veel plezier. We staan aan de vooravond van een flinke impuls in Bareveld, winkelcentrum Sorghvliet heeft een metamorfose ondergaan, de Wildervanckhal wordt momenteel aangepakt en krijgt een nieuwe vloer, her en der worden er weer nieuwe huizen gebouwd en deze week maakte de gemeente bekend wie er gaan werken aan de bouw van ons Leer- en Sportpark.

Deze opsomming geeft niet alleen onze ambitie weer om onze gemeente nog mooier en beter te maken, het geeft ook de verscheidenheid weer van onze investeringen. In woongenot en verduurzaming, sport, recreatie, leefomgeving en onderwijs. Allemaal aspecten die belangrijk zijn voor een gezonde gemeente en een gezonde samenleving. Tegen de stroom in weet de gemeente Veendam dit als kleine zelfstandige en financieel gezonde gemeente te realiseren. En dat willen wij blijven doen!

Vol goede moed en verwachtingen gingen wij het jaar 2020 in. Ergens aan de andere kant van de wereld, in China, kwamen de eerste berichten van een virus. Maar wij waren druk met onze plannen en onze levens. Totdat die plotseling tot een heel abrupte stilstand kwamen. Media maart stond onze wereld letterlijk stil middels de intelligente lockdown. Ook in Veendam. En wij zijn ongelofelijk dankbaar dat dit verwoestende virus bij ons niet zo hard heeft toegeslagen en binnen onze gemeente geen dodelijke slachtoffers heeft geeist.

Naar aanleiding van de voorligggende stukken hebben wij een aantal vragen dan wel behoefte aan wat nadere duiding:

Jaarstukken 2019

• We zouden graag een nadere toelichting willen op de dekking afvalstoffenheffing. Hier is spraken van een forse afwijking, waardoor is die veroorzaakt en hoe voorkomen we een dergelijke afwijking in de toekomst?
• Er is fors geïnvesteerd in het aannemen van personeel in het Sociaal Domein. We zijn verheugd dat het gewenste effect van minder verloop daarmee is gerealiseerd. Wij zouden graag willen weten of en hoe dit de kwaliteit van de dienstverlening ten goede is gekomen en welke hopelijk positieve kostenontwikkeling dit met zich meebrengt.

VJN 2020

• We krijgen als fractie verzoeken uit de samenleving voor het opknappen van speeltuinen. Hoe staat het met het onderhoudsbudget van de speeltuinen en biedt deze nog ruimte voor extra investering naast het reguliere onderhoud? Is er een priotering bekend welke speeltuinen hiervoor in aanmerking komen?

Nu we de draad weer voorzichting oppakken, het nieuwe normaal zijn intrede heeft gedaan, kijken we weer vooruit naar de zaken die komen. Vorige week hebben we besloten dat we die toekomst met een nieuwe organisatie, als zelfstandige gemeente tegemoet gaan. De Kompanjie wordt ontbonden, maar onze ambtenaren blijven zich inzetten. Onder een directere aansturing, met de focus gericht op onze eigen gemeente zien wij die toekomst met vertrouwen tegemoet. We hebben ambitie met Veendam, het wordt tijd om die weer eens uit te spreken, met elkaar weer plannen te maken, de horizon weer eens 10 jaar te verleggen en aan de slag te gaan om die ambities waar te maken.

Er staan belangrijke onderwerpen op de agenda zoals de RES, de zoutwinning van Nedmag, de economische ontwikkeling als gevolg van de Corona crisis, de nieuwe omgevingswet en nog veel meer. Wij moeten als gemeente naast onze inwoners staan en onze dienstverlening optimaal afstemmen. Helaas horen we nog te vaak dat die afstemming soms ontbreekt. Daar moeten we aan werken. En wij hebben er alle vertrouwen in dat we in 2021 vaart kunnen gaan maken met de nieuwe organisatie. Wij als gemeente en gemeenteraad zullen daar alles aan doen. Helaas vinden we daarin geen steun vanuit Den Haag. We hebben reeds vaker onze teleurstelling uitgesproken over het hoge Randstad gehalte van dit kabinet. De voorgestelde herverdeling van het gemeentefonds maakt dit nog eens zeer pijnlijk duidelijk. De wereld houdt op bij minder dan 100.000 inwoners. En daar waar gemeenten het al zo moeilijk hebben met de extra taken voor minder geld en de gevolgen van de Corona crisis, haalt de regering nog eens een duit UIT het zakje. Onvoorstelbaar triest. Dat terwijl er miljarden worden uitgegeven aan het redden van onze bedrijven en economie.

Dat is fantastisch en zeer noodzakelijk, maar het bewijst ook maar weer eens dat het geld er is, als men maar wil. Zeker in onze provincie, waar het bevingsleed vanwege gebrek aan financiële compensatie alleen maar groter wordt is het pijnlijk om te moeten waarnemen dat het kennelijk een kwestie van prioritering is.

Voorzitter,

Samen met alle andere fracties vanuit deze raad, met uitzondering van de SP, dien ik daarom in 2^e termijn een motie in waarin wij Den Haag oproepen te komen tot een eerlijker verdeling van het gemeentefonds.

Op de 30e mei hebben we midden in de Corona periode de “GB aan de Bak-handschoen” weer opgepakt en zijn op uitnodiging van buurtbewoonster mevr. Hut in de van Petegemstraat wezen kijken naar de situatie nabij en op het speelterrein aldaar. Het was onze eerste activiteit in de campagne met GB aan de Bak en meteen ook een heel leuke om ten uitvoer te brengen.

De speelplaats is in zijn huidige vorm qua speeltoestellen niet helemaal meer van deze tijd. De toestellen zijn weliswaar nog wel te gebruiken maar een degelijke opknapbeurt is zeker op zijn plek. Zeker gezien de behoorlijke grote groep kinderen uit de omgeving die hier vaak komt spelen. Ook de ondergrond verdient een nadere herschikking, dit vanwege de trapachtige inrichting. Werk aan de winkel dus om nader te bezien wat we voor deze speelvoorziening in gang kunnen gaan zetten.

Ook de verkeerssituatie hebben we ter plekke in ogenschouw genomen. Het verkeer op de van Petegemstraat behoort maximaal 30km per uur te gaan maar…het voelt aan alsof dit niet de limiet is ter plekke. Feit is wel dat het vaak de buurtbewoners zelf zijn die hier gebruik maken van de weg. We hebben hierin een terugkoppeling gegeven in de vorm van het persoonlijk aanspreken van de evt. snelle passanten gegeven, in de hoop dat dit gaat werken.