Op de afgelopen raadsvergadering van 21 juni 2021 stond het vervolg van de RES op de agenda. Hierbij het betoog van onze fractievoorzitter Christel Knot welke haarfijn de standpunten van GB uit de doeken doet. Aansluitend ook de motie die door de meerderheid van de raad is aangenomen.

Voorzitter,

In september 2019 bespraken we het startdocument RES. In september 2020 de concept RES en wederom heb ik als voorbereiding op vanavond mijn betogen van destijds nog eens nagelezen. Wij waren toen kritisch en hebben daarover zorgen geuit middels een motie waarin we de Stuurgroep hebben uitgelegd waarover en waarin we om een aantal zaken hadden gevraagd.

Een jaar later is het nu tijd om de balans op te maken. Wat is er gedaan met onze zorgen? Zijn die weggenomen? Ligt er nu een RES 1.0 waar we wel vertrouwen in hebben? Zijn we op de goede weg? De RES 1.0 bestudeerd hebbende moet mijn fractie helaas wederom concluderen dat op veel van deze vragen het antwoord NEE is.

Kijkend naar het bod van 5.7 TWh, zien wij gelukkig nu wel dat deze opgebouwd is uit de individuele ambities van gemeenten en dat deze niet op elkaar kunnen worden afgewenteld. Daarmee is een belangrijke wens van deze Raad en College in vervulling gegaan en wij willen de wethouder van harte complimenteren met het behalen van dit resultaat. Toch willen wij een voorbehoud maken op het bod van 5.7 TWh in die zin, dat als door voortschrijdend inzicht blijkt dat deze niet behaald kan worden, hier bij de betreffende gemeente zelf ook geen dwang wordt toegepast.

Er heerst binnen mijn fractie ook grote zorg over de vergaande aantasting van ons open groninger landschap. Geen horizon is nog vrij van molens of zonnepark en dat doet ons pijn.

Voorzitter in september 2019 en september 2020 hebben we de volgende zorgen geuit die ik nogmaals ga herhalen, omdat wij ze zeer relevant blijven vinden en daarom willen blijven benadrukken:

  1. Van meet af aan worden er maar 2 smaken geserveerd: wind- en zonneparken op land. Verdere discussie bleek onmogelijk. Nog steeds zijn wij van mening dat een energietransitie zich verder uitstrekt dan de komende tien jaar. Daarom verwachten wij een open discussie over alle vormen van energie, zonder vooringenomen standpunten. Daaronder vallen ook de ontwikkeling van waterstof, synthetisch gas, gas uit het buitenland en wind en zon op zee. De ontwikkelingen gaan snel en verdienen onderzoek.  Ze dienen beschouwd te worden als reëel alternatief voor wind en zon op land, zeker voor de middel lange en langere termijn, ook na 2030. Het labelen als onderzoeksvraag is wat ons betreft veel te vrijblijvend en geeft geen besef van de urgentie en noodzaak van het onderzoeken van deze alternatieven.
  2. Nog steeds zien wij geen duidelijke randvoorwaarden Wat ons betreft moet een overgang naar andere energievormen haalbaar zijn, de techniek dient voorhanden te zijn betrouwbaar en toekomstbestendig te zijn; nieuwe bronnen moeten ook leveringszeker zijn
  3. Betaalbaar zijn; alle alternatieven, zoals de door de VNG gepropageerde warmtenetten, zijn ontzettend kostbaar. Hoe gaan huiseigenaren dat betalen? Met gebouwgebonden leningen zoals voorgesteld?
  4. Dat dit betaalt kan worden uit de besparing op de energierekening is een sprookje. Zeker als je in ogenschouw neemt dat die voor het overgrote deel uit belastingen bestaat.
  5. Moet draagvlak genieten; hoe dit draagvlak wordt gedefinieerd is volstrekt onduidelijk.

Voor mijn fractie is het een absolute voorwaarde dat van tevoren duidelijke afspraken over het meten van draagvlak worden gemaakt. En dat bovendien de definitie helder is, wanneer is er wel of geen sprake is van draagvlak? Teveel wordt draagvlak als een containerbegrip gebruikt om de publieke opinie zoet te houden zonder dat er daadwerkelijk  inhoud aan wordt gegeven.

Verder dient het onderwerp lokaal eigendom verder uitgewerkt te worden. Het kan niet zo zijn dat de lusten voor de ontwikkelaars, de lasten voor onze inwoners betekenen.

De huidige landelijke regeling is volstrekt ontoereikend. Wij verwachten daar provinciaal een duidelijk alternatief en een initiatief richting Den Haag om dit beter te regelen. Wij zien echter geen enkel initiatief hiertoe en betreuren dat.

Mijn fractie vond het essentieel dat in het verdere proces van de RES de inwoners van Veendam actief betrokken zouden worden en verwachtte van het College voorstellen hiervoor. We weten allemaal dat Corona roet in het eten heeft gegooid. Nu er weer meer mogelijk lijkt willen wij het College oproepen om met de middelen die er zijn te werken aan meer voorlichting en consultatie richting inwoners.

Voorzitter,

Participatie is enkele weken geleden weggewuifd door een gedeputeerde in deze provincie, omdat er slechts schreeuwende mannen van 65+ op af kwamen met een haar onwelgevallige mening. Participatie is kennelijk alleen gewenst als het jouw mening of beleid bevestigd. De jeugd was het er wel mee eens, aldus deze gedeputeerde, want het ging immers om hun toekomst. Deze wereldreddende, milieubewuste jeugd kan alleen nog niet het glas op het strand bij een recreatieplas opruimen na een feestje en de Groen Links achterban protesteert fel als de windmolens in de achtertuin op Amsterdam IJburg gepland staan. Want de wereld redden is mooi, maar niet als het een eigen inspanning kost of het eigen uitzicht belemmert. Dan is het maar vervelend.

Democratie beperkt zich niet tot leeftijdsgrenzen, iedereen mag en moet gehoord worden. En jong of oud, we zijn allemaal begaan met de wereld om ons heen en hoe wij die doorgeven aan de volgende generatie. Over de manier waarop we die doelen willen bereiken moeten we met elkaar op basis van argumenten in gesprek blijven.

Klimaatgedram moet niet verworden tot Klimaatdwang.

En daar schuilt een gevaar waar wij in de motie die wij straks indienen, voor willen waarschuwen. Onder geen beding willen wij onze inwoners dwingen “van het gas af te gaan”, daar waar dit technisch niet haalbaar of betaalbaar is. Dat lijkt logisch, maar in de koker van mevrouw Ollongren van D66 zijn de plannen reeds klaar en spreekt zij openbaar al van noodzakelijke dwang. Wat betekent dit in de praktijk?

Dat betekent dat inwoners van onze gemeente, wonend in een huis met een bouwjaar van pakweg voor 1990 , straks  €30.000 – 50.000 euro kwijt zijn aan maatregelen om gedwongen van het gas af te gaan.

Onmogelijk en onbetaalbaar. Daarom willen wij dit reeds nu, en niet afwachtend tot RES 2.0, benoemd hebben. En daarbij benadrukken dat wij niet akkoord kunnen en zullen gaan met maatregelen die onze inwoners hiertoe dwingen.

Verder merken wij op dat met een reeds vastgestelde Nationale Omgevingsvisie en Klimaatwet, het hele proces RES een show voor de bühne lijkt te zijn waarbij wij een ogenschijnlijk democratische legitimatie lijken te geven  aan een proces waarvan de uitkomst reeds bij voorbaat vast staat.

En dat voorzitter, stemt ons droevig.

Christel Knot

Fractievoorzitter GemeenteBelangen Veendam

=============================================================================

Aansluitend de motie:

Motie besluitvorming RES 1.0

De Raad van de gemeente Veendam, in vergadering bijeen op maandag 21 juni 2021,

Constaterende dat:

  • De Raad van de gemeente Veendam niet instemt met de voorliggende RES 1.0;
  • Er behoefte is om duidelijk te maken welke argumenten hieraan ten grondslag liggen;

Overwegende dat:

  • De Raad van de gemeente Veendam het belang van duurzaamheid en energietransitie onderkent;
  • Op basis hiervan invulling wil geven aan een energietransitie die passend is voor haar inwoners en die van de provincie Groningen;
  • De Raad van de gemeente Veendam op 28 september de concept RES beargumenteerd heeft afgewezen en contstateert dat het voorliggende document nog steeds niet voldoet aan de destijds gestelde zwaarwegende wensen en argumenten;
  • De impact van grootschalige windparken op mens en milieu steeds meer vragen oproept en het publieke draagvlak voor grootschalige zonneparken afneemt;

 Verzoekt het college:

Namens de Raad richting de stuurgroep RES aan te geven dat de gemeente Veendam:

  • Wederom constateert dat publiekelijke consultatie en draagvlak in deze fase volledig ontbreken en hier invulling van verwacht;
  • Wederom verzoekt onderzoek uitgevoerd te willen zien naar alle alternatieve bronnen en opslag van energie, voor de korte maar ook langere termijn om te komen tot een breder pakket aan plannen en ambities regiobreed op basis waarvan keuzes gemaakt kunnen worden;
  • Wederom de technische haalbaarheid en betaalbaarheid van voorliggende plannen onvoldoende uitgewerkt vindt, waardoor het maken van keuzes op dit moment niet verantwoord is;
  • Haalbaarheid en betaalbaarheid voor zowel gemeenten als inwoners, van de gevolgen van de warmtetransitie uitgewerkt wil zien alvorens hier besluiten of (strategische) keuzes in te maken;
  • Uit te spreken dat alle vormen van dwang, opgelegd vanuit het Rijk inzake gasloze wijken, bij voorbaat af te wijzen en niet op te zullen nemen in de RES Groningen.

En gaat over tot de orde van de dag

GemeenteBelangen Veendam