Voorzitter,

Als voorbereiding op vergaderingen als deze, lees ik altijd even de stukken van een jaar geleden. Het geeft een mooi tijdsbeeld van ontwikkelingen en voortgang. Hebben we gedaan wat we ons hadden voorgenomen? Zijn er positieve of juist negatieve ontwikkelingen?

Voorzitter,

Het contrast met de wereld van een jaar geleden kan haast niet groter zijn. Corona of Covid, we hadden er nog niet van gehoord. Geen idee wat ons te wachten stond. En nu zitten we er, helaas, voor de 2e keer midden in. Een ongekende pandemie die zijn weerslag heeft in alles wat wij doen.

Maar ook in deze tijden gaan zaken gelukkig wel door. Weliswaar in aangepaste vorm, zoals deze digitale vergadering, maar ze gaan door. En daarom willen we stilstaan bij het feit dat vandaag ook weer een najaarsrapportage en begroting voor ons ligt. Waarin wordt beschreven wat er is gedaan en wat wij willen doen. Want het werk van de gemeente gaat door! Daarom dank aan iedereen die op zijn of haar wijze hieraan weer een bijdrage levert. Of het nu om het verstrekken van een paspoort gaat, het behandelen van een WMO aanvraag, het onderhouden van onze plantsoenen of het ophalen van het vuilnis, het werk gaat door ! 

Ook ons werk als raadsleden gaat door. Wij controleren,  stellen kaders en treden op als volksvertegenwoordigers. Vooral dat laatste is lastiger als je niet meer fysiek kunt afspreken, maar ook daar vinden we nieuwe digitale wegen van contact. We moeten er met elkaar het beste van maken.

Voorzitter,

De najaarsrapportage 2020 laat een positief  resultaat zien. Een positief resultaat dat een beetje ondergesneeuwd lijkt te worden door het minder rooskleurige meerjarenbeeld in de begroting. Het verdient in deze tijd echt wel een compliment!  Maar ook in dit lopende jaar zullen we de omvang van de gevolgen van de Corona crisis waarschijnlijk pas later compleet hebben. De gemeente heeft waar mogelijk ondernemers en inwoners zoveel mogelijk gesteund, ook financieel. Daarvoor is vanuit het Rijk al een bedrag aan geld binnengekomen. Of dit toereikend is zal moeten blijken. Wij zijn benieuwd naar de inschatting van uw College in deze. We zijn ook  benieuwd wat uw beeld is van de situatie in Veendam en hoe ondernemend Veendam geraakt is door deze crisis.

Voorzitter,

De meerjarenbegroting laat een somberder beeld zien. We zullen helaas wederom moeten bezuinigen om de begroting rond te krijgen. En dat is niet de eerste keer. De rek is er inmiddels wel uit. Na jaar op jaar al bezuinigd te hebben. De kaasschaaf is niet meer nodig, de kaas is op. Bezuinigingen gaan ingrijpen in zaken die ons allemaal raken. Er moeten offers gebracht worden en pijnlijke keuzes gemaakt . Toch prijzen we onszelf nog enigszins gelukkig dat we door een jarenlang solide  financieel beleid keuzes kunnen maken en reserves hebben waarmee we noodzakelijke investeringen kunnen blijven doen. We hoeven de sleutel nog niet in te leveren op het provinciehuis. Maar we steunen andere gemeenten in hun oproep aan het Rijk om meer budget beschikbaar te stellen voor bijvoorbeeld de jeugdzorg en sociale werkvoorziening. De meest kwetsbaren in onze samenleving moeten beschermd worden en mogen niet de dupe worden van deze bezuinigingen.

Natuurlijk moeten we continue ook zelf blijven kijken hoe we zorg beter en efficiënter kunnen organiseren om zo kosten te besparen. Maar het Rijk moet ook erkennen dat gemeenten hier echt meer financiële ondersteuning nodig hebben. Uit de omvang van de steunpakketten die beschikbaar zijn gesteld in deze Corona crisis, de spreekwoordelijke diepte van de zakken van onze minister van financiële zaken, blijkt dat het hier ook gaat om politieke wil en keuzes. Als het moet, kan het wel! Met de 3.4 miljard steun voor de KLM in het gemeentefonds, zou de vlag op elk gemeentehuis in dit land uitgaan. Zouden zwembaden en bibliotheken open kunnen blijven, zou zorg geborgd kunnen worden, scholen en huizen gebouwd en het gras weer vaker gemaaid.  Toch moet ook gezegd worden dat we respect hebben voor de wijze waarop onze regering deze crisis aanpakt en niets af willen doen aan de steun die gegeven is om onze economie draaiende te houden.

Voorzitter,

Wat kunnen we op dit moment zeggen over de begroting voor 2021 en komende jaren? Wat kunnen we nog? Wat is onze financiële ruimte? Hoe maken we onze ambities waar? En wat zijn dan die ambities?

Voor GemeenteBelangen zijn dat de volgende:

  1. We willen voorzieningen op peil houden. Sport, cultuur, educatie, buurthuizen, kortom alles wat van een samenleving een samenleving maakt. Bezuinigingen hierop willen we zoveel mogelijk vermijden.
  2. We willen de fysieke leefomgeving op peil houden. Oftewel het grijs, groen en blauw. Dit is zo bepalend voor het leef- en woongenot van onze inwoners dat hier structureel in geïnvesteerd moet worden.
  3. Wel moeten we realistische verwachtingen  hebben van het onderhoudspeil en kijken hoe we ook hier kritisch op kosten kunnen letten. Steeds vaker horen we problemen met het onderhoud van onze watergangen en vijvers. We vragen ons af of structureel onderhoud daar uiteindelijk niet tot een besparing kan leiden. We zien dit graag verder uitgewerkt.
  4. Verder willen wij de werkgelegenheid blijven stimuleren door bedrijvigheid onze kant op te halen. De komst van de McDonalds is een mooi voorbeeld hiervan. We horen graag hoe uw College de economische toekomst tegemoet ziet en wat hierin de rol van de treinverbinding met Stadskanaal en eventueel Emmen en Duitsland zou kunnen betekenen. Wij spreken de wens uit dat bij die verbinding ook een treinstation in Wildervank zal worden gerealiseerd.
  5. We willen zorg voor iedereen bereikbaar houden. De zorg staat onder druk en de jeugdzorg in het bijzonder. De huidige omstandigheden zullen hier geen positief effect op hebben. We kunnen in Den Haag niet genoeg benadrukken hoe nijpend deze situatie is. Maar ondertussen moeten we ook zelf waar mogelijk slimmer (samen) werken om kosten te besparen. We horen graag van uw College hoe zij dit vorm wil geven de komende jaren.
  6. En tot slot spreken wij toch de hoop uit dat we kunnen blijven investeren in zaken die belangrijk zijn in onze samenleving. We zien momenteel een grote investering vorm krijgen: de bouw van het LSP. Het is mooi om te zien en nog mooier om te realiseren dat we door deze investering in school en sport de toekomst van generaties Veendammers op een postieve manier kunnen beïnvloeden. Want die toekomst is somber gekleurd op de zogenaamde kansenkaarten die onlangs verschenen in de media.

Wij willen kinderen in Veendam op deze wijze de beste kansen geven op een goede toekomst, het kan niet genoeg gezegd worden. Een goede opleiding, een gezond lichaam, dat zijn de beste voorwaarden om niet in een kansloze positie te belanden. Er wordt veel aandacht gevraagd voor armoede. De beste remedie is echter deze te voorkomen!

Voorzitter,

Veendam is een sterk schip gebleken met een goede bemanning.  We hoeven geen speedboot te zijn zoals in een naburige gemeente wordt geroepen. Wij houden liever iedereen aan boord, willen geen drenkelingen maken en stevig koers zetten naar een een nieuwe, kansrijke horizon. Ondanks alles blijven wij optimistisch en hebben wij vertrouwen in uw College, onszelf en de veendammer samenleving om met elkaar die toekomst tegemoet te gaan.